Simultaanvertaling op conferenties is niet nieuw. Maar kan je mensen die vier verschillende talen spreken ook in kleine groepen een discussie laten voeren, daarbij iedereen aan het woord laten én tot een gezamenlijk resultaat doen komen? Het antwoord luidt: ja. Ik mocht het afgelopen week zelf ervaren op de Europese Burgerdialoog met niet minder dan 120 burgers uit vijf verschillende landen. Velen van hen spraken enkel hun moedertaal. Dankzij uitstekende audio-apparatuur, goede tolken en een legertje gemotiveerde moderatoren verliep dat van een leien dakje.
Mijn eerste opdracht als freelance moderator was meteen een groot cadeau. Niet alleen omdat het me terugbracht naar de boeiende sfeer van Europese uitwisselingen die ik tijdens mijn vorige job altijd zo heerlijk vond, maar ook omdat de hele opzet van het evenement zo uitdagend was. In één zaal zaten wel 12 tafelmoderatoren, 18 tafeltolken en 120 Nederlandse, Belgische, Duitse, Frans en Ierse burgers rond 12 tafels. We zaten letterlijk zij aan zij, rug aan rug, voor interactieve discussies die meerdere uren lang aan de 12 tafels tegelijk plaatsvonden. Een helse kakafonie, zegt u? Toch niet. De organisatoren van de Duitse Bertelsmann Stichting hadden het evenement zo georganiseerd dat de discussie zo sereen verliep als een één-op-één gesprek.
Eerder had de Stichting al een burgerdialoog georganiseerd in Polen waar twee verschillende taalgroepen aanwezig waren. Deze keer was het evenement grootser opgevat en waren er vier talen aanwezig. De burgers waren zodanig over de tafels verdeeld dat er telkens minstens vier nationaliteiten vertegenwoordigd waren. Aan drie tafels zaten mensen die Engels konden spreken zonder simultaanvertaling. Aan de overige negen tafels werden drie verschillende talen gesproken. Daar had iedereen een toestel voor zich met hoofdtelefoon en microfoon. Wie wou spreken, zette zijn of haar microfoon aan en de twee tolken die mee rond de tafel zaten, vertaalden de boodschap onmiddellijk naar de andere twee talen. De microfoons lieten de deelnemers toe om zacht te spreken en omdat al het geluid rechtstreeks via je hoofdtelefoon je oren binnenkwam, kon je iedereen toch perfect verstaan. Alleen als je vlak naast een tolk zat, kon dat wel voor een beetje afleiding zorgen.
Het enige minpuntje aan het systeem was dat je zelf van het audiokanaal van de tolk moest switchen naar het kanaal van de tafelmicrofoons om de tafelgenoten die je eigen taal spraken te kunnen horen. Voor de plenaire gedeeltes zaten er ook tolken in cabines achterin de zaal. Om naar hun kanaal over te schakelen, moest je je hoofdtelefoon aan de andere kant van het apparaat inpluggen. Een beetje omslachtig, maar niettemin blijft het indrukwekkend hoe deze apparatuur erin slaagde om taalbarrières te doen smelten als sneeuw voor de zon.
En waarover hebben we dan precies gediscussieerd? Wel, de 12 tafels waren verdeeld over drie grote thema's: sociaal Europa, digitaal Europa en wereldwijd Europa. Aan mijn tafel ging het over dat laatste thema. We behandelden onder andere de vluchtelingenproblematiek, de idee van een Europese legermacht en de milieucrisis. 'Mijn' tien deelnemers kwamen samen tot een reeks vragen en voorstellen voor het Europese beleid, die ze vlak voor de middag mochten voorleggen aan vertegenwoordigers van de ambassades en de Europese Commissie.
In de namiddag mocht elke tafel zijn meest prioritaire vraag voorleggen aan Ann Mettler, hoofd van de European Political Strategy Centre (EPSC), een interne denktank van de Europese Commissie. Deze dame was ongetwijfeld de spreekwoordelijke kers op de taart - een zeer bevlogen spreekster met een uitgebreide dossierkennis. De overtuigingskracht waarmee zij sprak, was ronduit indrukwekkend.
---
Bekijk ook het verslag van dit event op de website van de Europese Commissie.